Planetarium – obiekt lub urządzenie służące do odtwarzania wyglądu nieba w różnych szerokościach geograficznych oraz ruchów ciał niebieskich, a także zespół urządzeń i obiektów przeznaczonych do nauczania i popularyzacji astronomii.

Zamiar skonstruowania "sztucznego nieba" jest prawie tak stary jak sama astronomia. Już w X wieku p.n.e. budowano pierwsze globusy nieba, a w III wieku p.n.e. Archimedes zbudował, napędzane wodą urządzenie do demonstrowania ruchu gwiazd i planet. Od czasów Kopernika do początku XX wieku budowano wiele różnych urządzeń służących do demonstrowania ruchu planet. Urządzenia te: planetaria, planetolabia, stellaria, telluria, lunaria itp., były urządzeniami czysto mechanicznymi i w porównaniu ze współczesnymi planetariami bardzo prymitywnymi.

Pierwsze współczesne planetarium wyprodukowały zakłady Zeissa w latach 1919-1924. Konstruktorem był pracownik firmy Zeiss, niemiecki inżynier, prof. dr Walter Bauersfeld. Jego pomysł, polegający na umieszczeniu szeregu projektorów na powierzchni ruchomej kuli i rzutowaniu obrazów gwiazd i planet na kulisty ekran, jest powszechnie stosowany do dzisiaj.

Chociaż zasadniczo przez planetarium rozumiemy planetarium stałe (stacjonarne), to od kilkunastu lat na świecie coraz liczniej pojawiają się planetaria przenośne (mobilne), organizujące pokazy nieba w specjalnym rozkładanym namiocie, przyjmującym po nadmuchaniu kształt półsferycznej kopuły imitującej nieboskłon. Jakość tych pokazów zazwyczaj nie dorównuje jakości seansów prezentowanych w planetariach stacjonarnych.

na podstawie: Wikipedia, Planetarium.pl

_______________________________________

zobacz też stronę projektu: